Khi gia công phay CNC ở các rãnh, hốc sâu, chúng ta thường gặp khó khăn về độ hoàn thiện bề mặt cũng như độ rung động của dao sẽ cao. Và để giải quyết vấn đề này, thường chúng ta hay giảm bước tiến & chiều sâu cắt lại. Điều này có thể giải quyết được vấn đề nhưng Thực tế cho thấy rằng chúng ta đang mất đi năng suất
Để cải thiện cho vấn đề này, chúng ta có thể nghĩ đến phương pháp Phay chìm hay còn gọi là Plunge Milling
Phương pháp phay chìm (Plunge Milling) còn được gọi với một cái tên khác là phay trục Z, là một trong những phương pháp phay hiệu quả nhất để đạt được tốc độ cắt kim loại cao.
Trên thực tế, để loại bỏ phần lượng dư lớn của chi tiết, thì phương pháp phay chìm này có thể giảm hơn một nửa thời gian gia công so với phương pháp thông thường.
Phay chìm khác với phay truyền thống ở chỗ là bạn có thể sử dụng phấn đáy của dao phay gắn mảnh thay vì phần ngoại vi của công cụ như phương pháp phay truyền thống.
Lực cắt thay đổi từ hướng tâm sang hướng trục, nghĩa là dụng cụ cắt của bạn sẽ cắt vật liệu từ trên xuống dưới theo đường dọc trục cho đến khi đạt được độ sâu mà bạn mong muốn. Sau đó lùi dụng cụ cắt ra khỏi vùng gia công rồi mới nhấc lên lại để tránh trường hợp bị cắt ngược. Các bước cứ lặp đi lặp lại như vậy cho đến khi loại bỏ hết được phần vật liệu cần gia công.
Với phương pháp này sẽ phù hợp với công đoạn gia công thô và bán tinh. Bạn có thể sử dụng dao có đường kính lớn để gia công thô & dùng dao có đường kính nhỏ hơn để gia công bán tinh.
Nói tóm lại, Phay chìm tạo ra ít ứng xuất hơn lên trục chính của máy và là điều kiện lý tưởng cho những máy có độ ổn định thấp, gia công các hốc, rãnh sâu hoặc các khu vực khó tiếp cận.
1. Phay chìm (Plunge Milling) là gì và khác gì với phay truyền thống?
Phay chìm, hay phay trục Z, là phương pháp gia công CNC sử dụng phần đáy của dao phay gắn mảnh để cắt vật liệu theo hướng trục từ trên xuống, thay vì phần ngoại vi như phay truyền thống. Theo Sandvik Coromant, phay chìm chuyển lực cắt từ hướng tâm sang hướng trục, giảm rung động và ứng suất lên trục chính, phù hợp với gia công hốc sâu và rãnh.
2. Phay chìm có ưu điểm gì trong gia công CNC?
Phay chìm giảm thời gian gia công hơn 50% so với phay truyền thống khi loại bỏ lượng dư lớn, theo Kennametal. Nó tạo ít ứng suất lên trục chính, giảm rung động, cải thiện độ hoàn thiện bề mặt và lý tưởng cho máy có độ ổn định thấp hoặc gia công khu vực khó tiếp cận như hốc sâu.
3. Phay chìm phù hợp với những ứng dụng nào?
Phay chìm phù hợp cho gia công thô và bán tinh các hốc, rãnh sâu hoặc khu vực khó tiếp cận trong ngành khuôn mẫu, ô tô và hàng không. Theo Practical Machinist, phương pháp này hiệu quả khi gia công thép hợp kim, thép không gỉ và hợp kim titan, đặc biệt với chi tiết có lượng dư lớn.
4. Loại dao nào nên dùng cho phay chìm?
Nên sử dụng dao phay gắn mảnh với đường kính lớn cho gia công thô và dao đường kính nhỏ hơn cho gia công bán tinh, theo BIG KAISER. Dao cần có thiết kế đáy phẳng chắc chắn và lớp phủ như PVD (PR18 Series) hoặc CVD để chống mài mòn và chịu nhiệt khi gia công vật liệu cứng.
5. Phay chìm có thể sử dụng trên máy CNC có độ cứng vững thấp không?
Có, phay chìm lý tưởng cho máy CNC có độ cứng vững thấp vì lực cắt hướng trục giảm ứng suất lên trục chính, theo Sandvik Coromant. Điều này giúp giảm rung động, kéo dài tuổi thọ dao cụ và cải thiện chất lượng bề mặt, đặc biệt trong gia công hốc sâu.
6. Làm thế nào để tránh cắt ngược trong phay chìm?
Để tránh cắt ngược, sau khi đạt độ sâu mong muốn, dao cần được rút ra khỏi vùng gia công trước khi nhấc lên, theo Haimer. Quy trình này lặp lại cho mỗi bước cắt, đảm bảo không làm hỏng dao hoặc bề mặt chi tiết, đặc biệt khi gia công vật liệu cứng như titan.
7. Phay chìm có ảnh hưởng đến tuổi thọ dao cụ không?
Phay chìm giúp kéo dài tuổi thọ dao cụ do giảm rung động và ứng suất hướng tâm, theo Kyocera. Sử dụng dao với lớp phủ chống mài mòn (như MEGACOAT NANO EX) và chế độ cắt phù hợp sẽ tối ưu hóa độ bền dao, đặc biệt khi gia công thép hợp kim hoặc hợp kim chịu nhiệt.
8. Phay chìm có thể dùng cho gia công tinh không?
Phay chìm chủ yếu phù hợp với gia công thô và bán tinh do tập trung vào loại bỏ lượng dư lớn, theo Kennametal. Tuy nhiên, với dao đường kính nhỏ và chế độ cắt tinh chỉnh, phay chìm có thể được dùng cho gia công bán tinh để đạt độ hoàn thiện bề mặt tốt hơn trước khi gia công tinh.
9. Làm thế nào để tối ưu hóa hiệu suất khi sử dụng phay chìm?
Để tối ưu hóa, chọn dao phay gắn mảnh với lớp phủ PVD/CVD, sử dụng chế độ cắt phù hợp (tốc độ, bước tiến) và đảm bảo hệ thống làm mát hiệu quả, theo Sandvik Coromant. Máy CNC cần được lập trình chính xác để thực hiện các bước cắt trục Z liên tục, giảm thời gian dừng máy và tăng năng suất.
10. Doanh nghiệp Việt Nam nên áp dụng phay chìm trong trường hợp nào?
Doanh nghiệp nên áp dụng phay chìm khi gia công hốc sâu, rãnh hoặc chi tiết có lượng dư lớn trong ngành khuôn mẫu, ô tô và hàng không, đặc biệt trên máy CNC có độ cứng vững thấp. Liên hệ HUTSCOM để được tư vấn dao phay và chế độ cắt phù hợp với ứng dụng tại Việt Nam.